دیسک دژنراتیو (Degenerative Disc Disease) یک بیماری مربوط به ستون فقرات است که در آن دیسک‌های بین مهره‌ها فرسوده و ضعیف می‌شوند. این بیماری معمولاً در افراد بالای 40 سال شیوع دارد و به دلیل فرسایش و خرابی در دیسک‌ها و سایر قسمت‌های ستون فقرات ایجاد می‌شود.

در دیسک دژنراتیو، دیسک‌های بین مهره‌ها که برای جذب فشار و شوک وسیعی از بار بدنی و حرکات را به عهده دارند، فرسوده و شکسته می‌شوند. این فرسایش می‌تواند باعث ریزش جلویی مهره‌ها، فشرده شدن ریشه‌های عصبی و درد در مناطق مختلف بدن شود. در برخی موارد، دیسک‌های فرسوده می‌توانند فشار بیشتری به روی عصب‌های مهم در این منطقه وارد کنند و باعث اختلالات عصبی و ناتوانی‌های مربوطه شوند.

انواع دیسک های دژنراتیو

1. دیسک دژنراتیو در کمر:
   دیسک دژنراتیو در کمر، یک بیماری مربوط به دیسک های بین مهره‌های کمری است که در آن، دیسک‌ها به دلیل فرسایش و ضعف باعث درد و سایر علائم مربوط به بیماری می‌شوند. عواملی که می‌توانند به دیسک دژنراتیو کمک کنند شامل سن، ژنتیک، فعالیت بدنی شدید، سابقه آسیب درونی یا خارجی به کمر و سایر عوامل مربوط به سبک زندگی می‌شوند.

علائم دیسک دژنراتیو کمر شامل درد، تنگی عصبی، اختلالات حرکتی و سایر علائم مربوط به بیماری است. درمان دیسک دژنراتیو کمر شامل تغییرات در سبک زندگی، فیزیوتراپی، درمان دارویی و در صورت نیاز، جراحی است. برای تشخیص و درمان دقیق باید به یک پزشک متخصص مراجعه کرد.

2. دیسک دژنراتیو قفسه سینه:
   دیسک دژنراتیو قفسه سینه نیز یک بیماری مربوط به دیسک‌های بین مهره‌های قفسه سینه است که در آن، دیسک‌ها به دلیل فرسایش و ضعف باعث درد و سایر علائم مربوط به بیماری می‌شوند. عواملی که می‌توانند به دیسک دژنراتیو قفسه سینه کمک کنند شامل سن، ژنتیک، سابقه آسیب درونی یا خارجی به قفسه سینه و سایر عوامل مربوط به سبک زندگی می‌شوند.

علائم دیسک دژنراتیو قفسه سینه شامل درد، تنگی عصبی، اختلالات حرکتی و سایر علائم مربوط به بیماری است. درمان دیسک دژنراتیو قفسه سینه شامل تغییرات در سبک زندگی، فیزیوتراپی، درمان دارویی و در صورت نیاز، جراحی است. برای تشخیص و درمان دقیق باید به یک پزشک متخصص مراجعه کرد.

3. دیسک دژنراتیو در گردن:
   دیسک دژنراتیو در گردن نیز یک بیماری مربوط به دیسک‌های بین مهره‌های گردن است که در آن، دیسک‌ها به دلیل فرسایش و ضعف باعث درد و سایر علائم مربوط به بیماری می‌شوند. عواملی که می‌توانند به دیسک دژنراتیو گردن کمک کنند شامل سن، ژنتیک، سابقه آسیب درونی یا خارجی به گردن و سایر عوامل مربوط به سبک زندگی می‌شوند.

علائم دیسک دژنراتیو گردن شامل درد، تنگی عصبی، اختلالات حرکتی و سایر علائم مربوط به بیماری است. درمان دیسک دژنراتیو گردن شامل تغییرات در سبک زندگی، فیزیوتراپی، درمان دارویی و در صورت نیاز، جراحی است. برای تشخیص و درمان دقیق باید به یک پزشک متخصص مراجعه کرد.

علت ایجاد دیسک دژنراتیو

دیسک دژنراتیو یا فرسایش دیسک نوعی بیماری است که در آن بافت‌های دیسک، که مانند فراز و نشیب‌های توپی در بین دو استخوان فقرات قرار دارند، فرسایش می‌کنند. این بیماری معمولاً در افراد بالای ۳۵ سال شروع می‌شود و ممکن است به دلیل عوامل مختلفی از جمله سن، ژنتیک، صنعتی بودن شغل، چاقی، فعالیت بدنی نامناسب، صدمات و غیره رخ دهد.

در دیسک دژنراتیو، بافت‌های دیسک فرسایش می‌کنند که می‌تواند به دو علت زیر باشد:

1. پارگی دیسک یا ترک: پارگی دیسک یا ترک در بافت‌های دیسک ممکن است به علت فشار زیادی که بر روی دیسک وارد می‌شود، ایجاد شود. این فشار ممکن است به دلیل بارهای سنگین بر روی فقرات، برخورد شدید با یک شیء سخت، انجام حرکات نامناسب یا به دلیل سن و ضعف بافت‌های دیسک ایجاد شود. پارگی دیسک می‌تواند باعث تخلیه مواد درون دیسک شده و باعث فشار بیشتر بر روی فقرات شود.
2. خشک شدن: دیسک‌ها شبیه به یک اسفنج هستند و آب درون آن‌ها را جذب می‌کنند. با سن، این قابلیت جذب آب کاهش می‌یابد، باعث خشک شدن دیسک می‌شود و سپس بافت‌های دیسک ترک می‌خورند. همچنین، اختلال در فرآیند چربی‌زدایی در بافت‌های دیسک نیز می‌تواند به خشک شدن دیسک و در نتیجه، دیسک دژنراتیو منجر شود.

دیسک دژنراتیو ممکن است به علت عوامل مختلفی ایجاد شود و به دلیل پیچیدگی علت آن، درمان آن نیز ممکن است پیچیده باشد. برای پیشگیری از این بیماری، بهتر است که به فعالیت بدنی منظم، حفظ وزن سالم، انجام تمرینات تقویتی، استفاده از تکنیک‌های درست برای جابجایی بارها و سر و کار با ابزارهای صنعتی و همچنین انجام تمرینات کششی و تعادلی توجه کنید.

علائم دیسک دژنراتیو

برخی از علائم دیسک دژنراتیو عبارتند از:

• درد مبهم در اطراف دیسک‌های آسیب دیده که ممکن است به صورت ناگهانی شروع شود یا در طول زمان تدریجی تشدید شود.
• درد شدید پس از فعالیت شدید یا فشار بر ستون فقرات، مانند بلند کردن اشیاء سنگین یا انجام تمرینات ورزشی شدید.
• افزایش درد با حرکت، مانند پیچ خوردن یا خم شدن، و کاهش درد با استراحت.
• مشکل در حرکت و کاهش دامنه حرکتی به دلیل درد و استفاده نکردن عضلات به طور مداوم.
• تنش یا اسپاسم عضلانی در مناطق مجاور دیسک دژنراتیو به علت تلاش بدن برای حفظ استحکام و پشتیبانی از منطقه دژنره شده.
• افزایش درد هنگام نشستن یا ایستادن طولانی مدت، به دلیل فشار بیشتر بر روی دیسک‌های دژنراتیو شده.

در مورد دیسک دژنراتیو گردن، علائم شامل درد یا ضعف تیز و گزنده و سوزن سوزن شدن در شانه ها، بازوها یا دست ها می‌شوند که به عنوان رادیکولوپاتی گردنی شناخته می‌شوند.

در مورد دیسک دژنراتیو کمر، علائم شامل درد یا ضعف تیز و گزنده و سوزن سوزن شدن در باسن، لگن یا پاها که به عنوان رادیکولوپاتی کمری شناخته می‌شوند، می‌باشد.

بعضی از بیماران با دیسک دژنراتیو هیچ علائمی ندارند و تشخیص این بیماری بر اساس تصویربرداری و تاریخچه پزشکی انجام می‌شود. همچنین، برای درمان بیماری دیسک دژنراتیو، پزشک ممکن است از ماساژ، فیزیوتراپی، داروهای ضد التهابی، کورتیکواستروئیدها و در موارد شدیدتر، عمل جراحی استفاده کند.

عوامل خطر

دیسک دژنراتیو یک بیماری مزمن است که منجر به فرسایش بافت‌های دیسک بین دو استخوان فقرات می‌شود. این بیماری معمولاً در افراد بالای ۳۵ سال شروع می‌شود و علل مختلفی می‌تواند باعث آن شود. در زیر به عوامل خطر دیسک دژنراتیو اشاره می‌شود:

1. کاهش مایع درون دیسک: دیسک‌ها شبیه به یک اسفنج هستند و آب درون آن‌ها را جذب می‌کنند. با سن، این قابلیت جذب آب کاهش می‌یابد، باعث خشک شدن دیسک می‌شود و سپس بافت‌های دیسک فرسایش می‌کنند.
2. ترک ها و پارگی های ریز در دیسک ها: پارگی دیسک یا ترک در بافت‌های دیسک ممکن است به علت فشار زیادی که بر روی دیسک وارد می‌شود، ایجاد شود. این فشار ممکن است به دلیل بارهای سنگین بر روی فقرات، برخورد شدید با یک شیء سخت، انجام حرکات نامناسب یا به دلیل سن و ضعف بافت‌های دیسک ایجاد شود.
3. التهاب دیسک ها: التهاب دیسک ممکن است به علت عفونت، صدمه، یا تحریک ایجاد شود. این التهاب ممکن است باعث تخلیه مواد درون دیسک شود و باعث فشار بیشتر بر روی فقرات شود.
4. وارد شدن ضربه یا آسیب به ستون فقرات: ضربه‌های شدید به ستون فقرات مانند حادثه رانندگی، ورزش های خشن و غیره می‌تواند باعث ترک و شکستگی در دیسک ها شود.
5. فشار مکرر به ستون فقرات: فشار مکرر و مداوم به ستون فقرات می‌تواند باعث فرسایش دیسک‌ها شود.
6. اضافه وزن: اضافه وزن ممکن است باعث افزایش فشار بر روی دیسک‌ها شود که باعث فرسایش و ضعف آن‌ها می‌شود.
7. افزایش سن: با سن، دیسک‌ها کمتر قابلیت بازیابی دارند و در نتیجه ممکن است فرسایش آن‌ها افزایش یابد.
8. سیگار کشیدن: سیگار کشیدن ممکن است باعث کاهش جریان خون و تأخیر در بازیابی بافت‌های دیسک شود کهمی‌تواند باعث فرسایش دیسک‌ها شود.
9. عدم تعادل اسکلتی عضلانی، مانند اسکولیوز: عدم تعادل اسکلتی عضلانی ممکن است باعث فشار نامناسب بر روی دیسک‌ها شود که می‌تواند باعث فرسایش آن‌ها شود.
10. نشستن طولانی مدت: نشستن برای طولانی مدت ممکن است باعث فشار نامناسب بر روی دیسک‌ها شود و باعث فرسایش آن‌ها شود.
11. وضعیت بدنی ضعیف: وضعیت بدنی ضعیف و عدم تمرین مناسب می‌تواند باعث ضعف بافت‌های دیسک شود و باعث فرسایش آن‌ها شود.

در کل، پیشگیری از دیسک دژنراتیو شامل تحریک کردن بافت‌های دیسک، پیشگیری از فشار نامناسب بر روی دیسک‌ها، حفظ وضعیت بدنی مناسب، کاهش وزن، اجتناب از سیگار کشیدن، و انجام تمرینات تقویتی و کششی است.

نحوه تشخیص

دیسک دژنراتیو یک بیماری مربوط به فرسایش و ضعف دیسک‌های بین مهره‌های انسان است که می‌تواند در مناطق مختلف از بدن ایجاد شود. تشخیص دیسک دژنراتیو از طریق تاریخچه پزشکی، امتحان جسمانی و تصویربرداری تشخیصی ممکن است.

برای تشخیص دیسک دژنراتیو در ستون فقرات، پزشک ممکن است از اشعه ایکس، CT یا MRI استفاده کند. این تصویربرداری‌ها به پزشک اطلاعات دقیقی در مورد جزئیات ستون فقرات می‌دهند و می‌توانند به تشخیص و شناسایی نواحی دژنراتیو کمک کنند.

همچنین، پزشک ممکن است از امتحان جسمانی برای تشخیص دیسک دژنراتیو استفاده کند. در این امتحان، پزشک نواحی دردناک را بررسی کرده و علائم دیگری مانند تنگی عصبی، اختلال حرکتی و سایر علائم مربوط به بیماری را بررسی می‌کند.

در کل، برای تشخیص دیسک دژنراتیو، پزشک ممکن است از تاریخچه پزشکی، امتحان جسمانی و تصویربرداری‌های تشخیصی استفاده کند. پس از تشخیص، پزشک می‌تواند بهترین درمان را برای بیمار تعیین کند.

درمان

برای درمان دیسک دژنراتیو، روش‌های مختلفی وجود دارد که شامل موارد زیر می‌شوند:

1. تمرینات تقویتی و دامنه حرکتی: تمرینات تقویتی و کشش برای بهبود عملکرد عضلات و جلوگیری از فرسایش بیشتر دیسک‌ها مفید هستند. این تمرینات شامل تمرینات ایستاده و نشسته، تمرینات با وزن تندرستی، تمرینات درون آب، یوگا و پیلاتس می‌شوند.
2. درمان دستی (تحرکات مفصلی و بافت نرم): درمان دستی شامل تحرکات مفصلی و بافت نرم است که به کاهش درد و بهبود حرکت در مناطق مورد نیاز کمک می‌کند.
3. کشش فعال: کشش فعال می‌تواند بهبود دهنده موقعیت بدن و نورومیوسکولار باشد و به کاهش درد کمک می‌کند.
4. وسایل کمکی برای بهبود حمایت از گردن، مانند بالش های طبی.
5. بازآموزی عملکردی و اصلاح فعالیت: بازآموزی عملکردی و اصلاح فعالیت می‌تواند بهبود عملکرد روزمره و کاهش درد کمک کند.
6. التراسوند تراپی: التراسوند تراپی می‌تواند بهبود عملکرد بافت‌های نرم و کاهش درد کمک کند.
7. گرما و یخ درمانی: استفاده از گرما و یخ می‌تواند بهبود عملکرد بافت‌های نرم و کاهش درد کمک کند.
8. تحریک الکتریکی: تحریک الکتریکی می‌تواند بهبود عملکرد عضلات و کاهش درد کمک کند.
9. تزریق استروئید: تزریق استروئید می‌تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند.
10. نوروتومی فرکانس رادیویی: نوروتومی فرکانس رادیویی می‌تواند به کاهش درد و بهبود عملکرد کمک کند.
11. داروها: داروهای تسکین درد، ضد التهابی و عضلانی می‌توانند به کاهش درد کمک کنند، اما باید توسط پزشک تجویز شوند.

معمولاً برای درمان دیسک دژنراتیو، یک روش درمانی تکنیکال استفاده نمی‌شود و بهتر است که برای درمان بیمار، ترکیبی از روش‌های مختلف مورد استفاده قرار گیرد که توسط پزشک تعیین می‌شود. به عنوان مثال، تمرینات تقویتی و کشش همراه با درمان دستی و استفاده از وسایل کمکی مانند بالش طبی و تزریق استروئید، ممکن است برای برخی بیماران مفید باشد. همچنین، در موارد شدیدتر ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. بنابراین، بهتر است که پیش از انتخاب روش درمانی، با پزشک خود مشورت کنید و روش درمانی مناسب برای شما را تعیین کنید.

استفاده از بریس

درمان دیسک دژنراتیو با بریس (Brace) یا ارتوز (Orthosis) در برخی موارد می‌تواند به عنوان یکی از روش‌های درمانی استفاده شود. در زیر به برخی از اطلاعات مربوط به این روش‌ها اشاره شده است:

1. بریس (Brace): بریس یک وسیله ارتوپدیک است که بر روی بخش‌های مختلف بدن قرار داده می‌شود و به منظور کاهش درد و بهبود کارایی بدن استفاده می‌شود. در مورد درمان دیسک دژنراتیو، بریس ممکن است برای کاهش فشار بر روی دیسک و حفظ استحکام ستون فقرات استفاده شود. برای انتخاب نوع بریس مناسب، بهتر است با پزشک متخصص مشورت کنید.
2. مزایا: استفاده از بریس یا ارتوز در درمان دیسک دژنراتیو می‌تواند بهبود در کارایی بدن، کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی بیمار ایجاد کند. همچنین، استفاده از این روش‌ها ممکن است به جای استفاده از داروهای درد، جراحی یا فیزیوتراپی استفاده شود.
3. محدودیت‌ها: استفاده از بریس یا ارتوز ممکن است منجر به محدودیت در حرکت بدن شود و باعث ایجاد احساس ناراحتی و عدم راحتی شود. همچنین، استفاده از این روش‌ها نمی‌تواند به طور کامل مشکل دیسک دژنراتیو را درمان کند و ممکن است در برخی موارد نیاز به روش‌های درمانی دیگری داشته باشد.

عوارض عدم درمان

اگر دیسک دژنراتیو درمان نشود، ممکن است باعث عوارض جدی برای بیمار شود که شامل موارد زیر می‌شود:

1. درد شدید: دیسک دژنراتیو ممکن است باعث درد شدید در منطقه پشتی و گردنی شود که می‌تواند به سایر مناطق بدن شامل بازوها، پاها، و گردن منتقل شود.
2. فشار بر روی عصب‌ها: در برخی موارد، دیسک دژنراتیو می‌تواند فشار بر روی عصب‌های اطراف دیسک و فشار بر روی نخاع را ایجاد کند که باعث درد، اختلال حسی، و ناتوانی شدید می‌شود.
3. اختلال حرکتی: دیسک دژنراتیو ممکن است باعث اختلال در حرکت و کارایی بدن شود. به عنوان مثال، کاهش قابل توجهی در قدرت عضلات پا، کاهش تعادل، و کاهش توانایی باربری می‌تواند ایجاد شود.
4. اختلال در خواب: درد شدید به دلیل دیسک دژنراتیو ممکن است باعث اختلال در خواب شود که باعث افزایش خستگی و افت تمرکز بیمار می‌شود.
5. افزایش ریسک آسیب شدید: افزایش خطر شکستگی دیسک، آسیب به ستون فقرات، و افزایش ریسک نیاز به جراحی فوری می‌تواند نتیجه عدم درمان دیسک دژنراتیو باشد.
6. افزایش ریسک اختلالات مزمن: عدم درمان دیسک دژنراتیو ممکن است باعث افزایش ریسک اختلالات مزمن شود که شامل افسردگی، اضطراب، و دردهای مزمن می‌شود.

بیماری های مرتبط

1. اسکولیوز بزرگسالان:
   اسکولیوز بزرگسالان یک بیماری مربوط به ستون فقرات است که به دلیل فرسایش دیسک‌ها و سایر قسمت‌های ستون فقرات ایجاد می‌شود. در اسکولیوز بزرگسالان، انحراف در ستون فقرات رخ می‌دهد که معمولاً به صورت خمیدگی به یکی از طرفین ستون فقرات مشاهده می‌شود.

2. فتق دیسک:
   فتق دیسک نیز یک بیماری مربوط به دیسک‌های بین مهره‌ها است که در آن، ماده داخلی دیسک از محیط خود خارج شده و به فضای اطراف فشار می‌آورد. این فشار می‌تواند باعث درد، تنگی عصبی، اختلالات حرکتی و سایر علائم مربوط به بیماری شود.

3. تنگی ستون فقرات:
   تنگی ستون فقرات نیز یک بیماری مرتبط با ستون فقرات است که در آن فضایی که عصب‌ها و نخاع فرعی از آن عبور می‌کنند، تنگ شده و باعث اختلالات عصبی و درد در مناطق مختلف بدن می‌شود.

4. اسپوندیلولیستزیز:
   اسپوندیلولیستزیز یک بیماری مربوط به ستون فقرات است که در آن، یکی از مهره‌ها از محل اتصالش به ستون فقرات جدا می‌شود و به جلو یا عقب انحراف می‌کند. این بیماری معمولاً در قسمت پایین ستون فقرات، یعنی منطقه لگن، ران و پاها رخ می‌دهد.