مال‌اکلوژن یک بیماری دندانی است که به تمایل دندان‌ها به سمت داخل فک‌ها و بروز اختلالات در قفسه دهانی می‌گویند. اگرچه در برخی افراد مال‌اکلوژن به صورت طبیعی و بدون عوارض جانبی اتفاق می‌افتد، اما در برخی موارد ممکن است باعث عوارض جدی شود.

انواع مال اکلوژن

۱. مال اکلوژن کلاس یک:

مال‌اکلوژن کلاس ۱ یک نوع از مال‌اکلوژن است که در آن دندان‌های مولر به درستی و به صورت تراز روی یکدیگر قرار می‌گیرند، اما دندان‌های جلویی به نسبت یکدیگر جایگاه درستی ندارند. این مشکل دندانی معمولاً در دندان‌های بالایی و پایینی دندان‌ها رخ می‌دهد.

۲. مال اکلوژن کلاس دو:

مال‌اکلوژن کلاس ۲ یک نوع از مال‌اکلوژن است که در آن فک بالایی جلوتر از حد نرمال یا فک پایین کوچکتر از حد نرمال است. این شرایط می‌توانند منجر به ترازبندی غیر طبیعی دندان‌ها و اختلالات در قفسه دهانی شوند.

۳. مال اکلوژن کلاس سه:

مال‌اکلوژن کلاس ۳ یک نوع از مال‌اکلوژن است که در آن فک پایین بیش از حد ممکن جلو قرار دارد یا فک بالا عقب قرار دارد. این شرایط می‌توانند منجر به ترازبندی غیر طبیعی دندان‌ها و اختلالات در قفسه دهانی شوند.

علائم و عوارض مال اکلوژن

علائم و عوارض مال‌اکلوژن ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1. ترازبندی غیر طبیعی دندان‌ها: در بیشتر موارد، مال‌اکلوژن باعث ترازبندی غیر طبیعی دندان‌ها می‌شود و دندان‌ها به سمت داخل فک‌ها فشرده می‌شوند.
2. سایش غیر طبیعی دندان‌های به هم: مال‌اکلوژن ممکن است باعث سایش و فرسایش دندان‌ها شود و این مسئله می‌تواند به دندان‌های آسیب دیده و حتی به از دست دادن دندان‌ها منجر شود.
3. تغییر ساختار صورت: در صورتی که مال‌اکلوژن شدید باشد، ممکن است به تغییر ساختار صورت و حتی بروز ناهنجاری‌های جمجمه منجر شود.
4. گاز گرفتن مکرر گونه‌های داخلی یا زبان: در صورتی که دندان‌ها به شدت به هم فشرده شوند، ممکن است باعث گاز گرفتن مکرر گونه‌های داخلی یا زبان شود.
5. مشکل جویدن یا گاز گرفتن: در صورتی که دندان‌ها به شدت به هم فشرده شوند، ممکن است باعث مشکل در جویدن و گاز گرفتن شود.
6. مشکلات گفتاری: مال‌اکلوژن ممکن است باعث مشکلات در گفتار شود، زیرا دندان‌ها به شدت به هم فشرده شده و قفسه دهانی تغییر می‌کند.
7. نفس کشیدن از طریق دهان: در برخی موارد، مال‌اکلوژن باعث نفس کشیدن از طریق دهان می‌شود، زیرا فضای قفسه دهانی تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

علت مال اکلوژن

استفاده مکرر از پستانک بعد از ۳ سالگی: استفاده از پستانک بعد از سن ۳ سالگی می‌تواند عاملی برای بروز مال اکلوژن باشد. زیرا این عادت می‌تواند باعث تغییر موقعیت دندان‌ها و فک شود و باعث بروز مشکلاتی مانند تراکم دندان‌ها و تغییر موقعیت آنها در دهان شود.

مکیدن انگشت شست: مکیدن انگشت شست نیز می‌تواند عاملی برای بروز مال اکلوژن باشد. این عادت می‌تواند باعث فشار بیش از حد بر روی دندان‌ها و فک شود و باعث تغییر موقعیت آنها در دهان شود.

وارد شدن آسیب و ضربه به فک و صورت: وارد شدن آسیب و ضربه به فک و صورت می‌تواند منجر به بروز مال اکلوژن شود. زیرا این ضربات می‌توانند باعث تغییر موقعیت دندان‌ها و فک شوند و باعث بروز مشکلاتی مانند تراکم دندان‌ها و تغییر موقعیت آنها در دهان شوند.

وجود دندان نهفته یا نیمه نهفته در فک: وجود دندان نهفته یا نیمه نهفته در فک می‌تواند عاملی برای بروز مال اکلوژن باشد. زیرا این دندان‌ها ممکن است باعث فشار بیش از حد بر روی دندان‌ها و فک شوند و باعث تغییر موقعیت آنها در دهان شوند.

دندان قروچه: دندان قروچه نیز می‌تواند عاملی برای بروز مال اکلوژن باشد. زیرا این عادت می‌تواند باعث فشار بیش از حد بر روی دندان‌ها و فک شود و باعث تغییر موقعیت آنها در دهان شود.

برای کسب اطلاعات در مورد آبسه دندان و درمان آن کلیک کنید

درمان مال اکلوژن

۱. ارتودنسی:

ارتودنسی یکی از روش‌های درمانی برای مال‌اکلوژن است که با استفاده از براکت و وایر به ترمیم دندان‌های نامنظم و بهبود ترازبندی دندان‌ها کمک می کند. در ارتودنسی، براکت‌ها به سطح دندان‌ها چسبانده می‌شوند و وایرهایی که به آن‌ها متصل می‌شوند، قدرت لازم برای جابجایی دندان‌ها را به آن‌ها اعمال می‌کنند. هدف این روش، بهینه کردن ترازبندی دندان‌ها و بهبود قفسه دهانی است.

انواع مال‌اکلوژن ممکن است نسبت به روش ارتودنسی متفاوتی از هم باشند و بنابراین روش‌های مختلفی برای درمان آن‌ها وجود دارد. بعضی از انواع ارتودنسی که ممکن است برای درمان مال‌اکلوژن استفاده شوند عبارتند از:

1. ارتودنسی سنتی: در این روش، براکت‌های معمولی فلزی به دندان‌ها چسبانده می‌شوند و وایرهای فلزی برای ترازبندی دندان‌ها به کار می‌روند.
2. ارتودنسی شفاف: این روش، شبیه به ارتودنسی سنتی است، با این تفاوت که براکت‌های شفاف یا سرامیکی به دندان‌ها چسبانده می‌شوند که برای بیشترین ظرافت و زیبایی ظاهری طراحی شده‌اند.
3. ارتودنسی لینگوال: در این روش، براکت‌ها به دندان‌ها از سمت داخلی قرار می‌گیرند، به طوری که از بیرون قابل مشاهده نیستند.
4. الاینر: این روش، شامل استفاده از آپارات‌های شفافی است که در طول درمان به تدریج ترازبندی دندان‌ها را بهبود می‌بخشند.
5. بریس: این روش، شامل استفاده از بریس‌های شفاف یا سرامیکی است که به دندان‌ها چسبانده می‌شوند و برای بهبود ترازبندی دندان‌ها به کار می‌روند.

۲. جراحی:

جراحی یکی از روش‌های درمانی برای مال‌اکلوژن است که در موارد شدید مال‌اکلوژن مورد استفاده قرار می‌گیرد. در جراحی مال‌اکلوژن، با استفاده از ترکیبی از روش‌های جراحی و ارتودنسی، ترازبندی دندان‌ها و بهبود قفسه دهانی انجام می‌شود. هدف از جراحی، بهبود وضعیت ترازبندی دندان‌ها و قفسه دهانی، بهبود عملکرد فک‌ها، اصلاح مشکلات گفتاری و بهبود ظاهری صورت است.

انواع جراحی مال‌اکلوژن شامل:

1. جراحی ترازبندی فک‌ها: در این روش جراحی، به کمک ساختارهایی مانند اسکروها، پلاک‌ها و سیم‌های فلزی، فک‌ها در موقعیتی بهبود یافته و ترازبندی دندان‌ها بهبود می‌یابد.
2. جراحی فک بالا: در این روش، با جابجایی فک بالا به جلو، ترازبندی دندان‌ها بهبود می‌یابد. در این روش، پس از جراحی، برای تثبیت فک بالا، از پیچ‌ها، پلاک‌ها و سیم‌های فلزی استفاده می‌شود.
3. جراحی فک پایین: در این روش، با جابجایی فک پایین به جلو، ترازبندی دندان‌ها بهبود می‌یابد. پس از جراحی، برای تثبیت فک پایین، از پیچ‌ها، پلاک‌ها و سیم‌های فلزی استفاده می‌شود.
4. جراحی چانه: در این روش، با جابجایی چانه به جلو، فک‌ها در موقعیتی بهبود یافته و ترازبندی دندان‌ها بهبود می‌یابد.
5. جراحی ترمیمی: در این روش جراحی، با اصلاح خطای قفسه دهانی و ترازبندی دندان‌ها، سایر مشکلاتی مانند تنگی نفس، درد سر، درد گردن و درد شانه نیز بهبود می‌یابد.

۳. حذف دندان:

حذف دندان یکی از روش‌های درمانی برای مال‌اکلوژن است که در مواردی که به دلیل تنگی قفسه دهانی، دندان‌ها نمی‌توانند در مکان خود قرار گیرند، به کار می‌رود. در این روش، با حذف یک یا چند دندان، فضای لازم برای جابجایی دندان‌ها فراهم می‌شود و ترازبندی دندان‌ها بهبود می‌یابد.

انواع حذف دندان شامل:

1. حذف دندان‌های چهارگوش: در این روش، دو دندان در بالا و دو دندان در پایین فک برای حذف انتخاب می‌شوند.
2. حذف دندان‌های ششگوش: در این روش، سه دندان در بالا و سه دندان در پایین فک برای حذف انتخاب می‌شوند.
3. حذف دندان‌های هشتگوش: در این روش، چهار دندان در بالا و چهار دندان در پایین فک برای حذف انتخاب می‌شوند.
4. در مواردی که تنها یک دندان برای حذف انتخاب می‌شود، معمولاً دندان‌های پریمولار یا کینینگ مولار در بالای و پایین فک انتخاب می‌شوند.

پس از حذف دندان، از روش‌های ارتودنسی سنتی یا شفاف، برای ترازبندی دندان‌ها استفاده می‌شود. در برخی موارد، پس از ترازبندی دندان‌ها، دندان‌های جایگزین (مانند ایمپلنت یا پل) نیز ممکن است برای تکمیل فضای خالی بعد از حذف دندان، نصب شوند.

۴. ترمیم و بازسازی:

ترمیم و باسازی دندان‌ها یکی از روش‌های درمانی برای مال‌اکلوژن است که به‌وسیلهٔ آن، دندان‌هایی که به دلیل شکستگی، خراش، پوسیدگی یا سایر مشکلات به وضعیت نامناسبی رسیده‌اند، به حالت اولیه بازگردانده می‌شوند. در برخی موارد، باسازی و ترمیم دندان‌ها می‌تواند بهبودی در مال‌اکلوژن نیز به همراه داشته باشد.

انواع ترمیم و باسازی مال‌اکلوژن شامل:

1. ترمیم دندان با کامپوزیت: در این روش، با استفاده از مواد کامپوزیتی، دندان‌های پوسیده، خراشیده یا شکسته ترمیم می‌شوند. این روش معمولاً در مواردی که دندان‌ها تنها به دلیل پوسیدگی یا خراشیدگی آسیب دیده‌اند، استفاده می‌شود.
2. ترمیم دندان با پرسلن: در این روش، با استفاده از پرسلن، دندان‌های پوسیده، خراشیده یا شکسته ترمیم می‌شوند. پرسلن یک مادهٔ سرامیکی است که به‌طور انحصاری برای ترمیم دندان‌ها استفاده می‌شود و با دندان‌های طبیعی بسیار شبیه هستند. این روش برای ترمیم دندان‌هایی که به دلیل خراشیدگی‌های شدید، شکستگی‌های بزرگ یا پوسیدگی‌های گسترده آسیب دیده‌اند، استفاده می‌شود.
3. ترمیم و باسازی دندان با ایمپلنت: در این روش، با استفاده از ایمپلنت، دندان‌هایی که به دلیل شکستگی یا پوسیدگی نمی‌توانند ترمیم شوند، با دندان‌ مصنوعی جایگزین می‌شوند. این روش برای ترمیم دندان‌هایی که قابلیت ترمیم با روش‌های دیگر را ندارند، مانند دندان‌هایی که به دلیل شکستگی شدید نیاز به حذف دارند، استفاده می‌شود.
4. بازسازی دندان با کرون: در این روش، با استفاده از کرون، دندان‌هایی که به دلیل پوسیدگی، شکستگی یا سایر مشکلات به وضعیت نامناسبی رسیده‌اند، بازسازی می‌شوند. کرون‌ها از موادی مانند پرسلن، آلیاژهای فلزیو یا آکریلیک تهیه می‌شوند و بر روی دندان مصنوعی نصب می‌شوند. این روش برای بازسازی دندان‌هایی که به دلیل پوسیدگی، شکستگی یا سایر مشکلات به وضعیت نامناسبی رسیده‌اند و این مشکلات به حدی شدید نیستند که نیاز به ایمپلنت داشته باشند، استفاده می‌شود.
5. ترمیم دندان با اینلی: در این روش، دندان‌های پوسیده، خراشیده یا شکسته با استفاده از مواد کامپوزیتی ترمیم می‌شوند. با این حال، با اینلی، ترمیم دندان صورت می‌گیرد در حالی که دندان‌های دیگر نیز به‌طور همزمان درمان می‌شوند. با این روش، درمان مال‌اکلوژن نیز به‌طور همزمان صورت می‌گیرد.

پیشگیری از مال اکلوژن

برای پیشگیری از بروز مال اکلوژن، بهتر است از استفاده مکرر از پستانک پس از سن ۳ سالگی خودداری کنید، عادت مکیدن انگشت شست را ترک کنید، از ورود ضربه به فک و صورت جلوگیری کنید، دندان‌های نهفته را در صورت نیاز، بررسی و درمان کنید و از عادت دندان قروچه کردن خودداری کنید. همچنین، برای حفظ سلامت دندان‌ها و جلوگیری از بروز مشکلات دندانی، بهتر است به صورت منظم به دندان‌پزشک مراجعه کرده و با او در مورد روش‌های پیشگیری و درمان مال اکلوژن صحبت کنید. در صورتی که مال اکلوژن در شما بروز کرده است، دندان‌پزشک شما می‌تواند راهکارهایی مانند استفاده از براکت‌ها و سیم‌های دندانی یا سایر روش‌های درمانی را برای شما توصیه کند